2024-03-29T10:40:45Z
https://ijfcs.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3696
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
واکنش عملکرد دانه ارقام کلزا به تراکم های مختلف بوته
قدرتاله
فتحی
به منظور بررسی اثر سطوح تراکم بوته بر رشد و عملکرد دانه ارقام کلزای پاییزه آزمایشی طی سالهای زراعی 82و 83، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، ملاثانی، واقع در 35 کیلومتری شمال شرقی اهواز، اجراء گردید. آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. سطوح فاکتور اصلی شامل ارقام Hayola 308, PF7045, Option 501 و سطوح فاکتور فرعی شامل چهار سطح تراکم بوته شامل 50، 70، 90 و 110 بوته در مترمربع بودند. نتایج نشان دادند که افزایش عملکرد دانه با تراکم 110 بوته در متر مربع برای رقم هایولا (2/4 تن در هکتار) بدست آمد. رقم اپشن 501 با 50 بوته در متر مربع با 55/2 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه را تولید کرد. در بین اجزای عملکرد دانه، تعداد خورجین در متر مربع و تعداد دانه در خورجین حساسیت بیشتری نسبت به تراکم بوته و رقم نشان دادند. بنحوی که تعداد خورجین با افزایش تراکم بوته افزایش نشان داد، و تعداد دانه در خورجین کاهش داشت. وزن هزار دانه با افزایش تراکم بوته تا 90 بوته در متر مربع روند کاهشی را نشان داد. با توجه به اثر مطلوب توزیع یکنواخت بوته در واحد سطح و سازگاری هایولا به دامنه مشخصی از تراکم، تراکم 90 بوته در متر مربع برای تولید کلزا در شرایط مشابه با آزمایش حاضر به نظر میرسد بهتر باشد.
اجزای عملکرد
تراکم بوته
رشد
عملکرد دانه
کلزا
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19612_24a09be960918ae8aa15d593e16f4fb6.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
تأثیر مدیریت بقایای گیاهی گندم بر خصوصیات خاک و
عملکرد آفتابگردان در سیستم کشت دوگانه
محمدرضا
چاییچی
روزبه
فرهودی
ناصر
مجنون حسینی
غلامرضا
ثواقبی
روشهای مدیریت بقایای گیاهی با تأثیر مستقیم بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نقش مؤثری بر پایداری تولید در اکوسیستمهای زراعی و محیطزیست دارند. در این تحقیق اثر نحوه مدیریت بقایای گندم (سوزاندن بقایا، زیر خاک کردن و جمعآوری آنها) بر خصوصیات خاک در سیستم کشت دوگانه مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات اندازهگیری شده شامل عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، روی و منیزیم، مواد آلی خاک، pH خاک، وزن مخصوص ظاهری و نسبت کربن آلی به نیتروژن خاک (C/N) بود. اعمال تیمارهای مدیریت بقایا بر میزان عناصر غذایی قابل جذب خاک تأثیر داشت به طوری که میزان نیتروژن خاک در تیمار سوزاندن بقایا نسبت به شاهد کاهش یافت ولی این کاهش معنیدار نبود. این در حالی بود که فسفر، روی و پتاسیم خاک افزایش معنیداری یافت. در تیمار شخم بقایا میزان نیتروژن خاک کاهش معنیدار یافت. خارج کردن بقایای گیاهی گندم از خاک نسبت به شاهد تأثیر معنیداری بر عناصر غذایی خاک نداشت. برگرداندن بقایای گندم به خاک سبب افزایش معنیدار میزان مواد آلی و نسبت C/N شد. سوزاندن بقایای گیاهی میزان pH خاک به طور معنیداری افزایش داد، مدیریت بقایای گیاهی بر وزن مخصوص ظاهری خاک تأثیر نداشت. شخم بقایا گندم در خاک سبب کاهش معنیدار محصول آفتابگردان شد. سوزاندن بقایای گیاهی هر چند نسبت به روشهای دیگر مدیریت بقایا، عملکرد محصول آفتابگردان را افزایش داد اما این افزایش معنیدار نبود.
آفتابگردان
خصوصیات خاک.
کلمات کلیدی
سیستم کشت دوگانه
کلمات
مدیریت بقایای گیاهی گندم
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19613_f7e76b949909fb1ff49919ad14e00c65.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
خروج ناقص خوشه برنج در لاین نر عقیم سیتوپلاسمی و اثر جیبرلیک اسید بر آن
زهرا
سادات شبرّ
، محمد علی
ملبوبی
مختار
جلالی جواران
قاسم
محمدی نژاد
قاسم
کریم زاده
موتوراجان
راویندران
جان
بنت
ارقام دورگه برنج، عملکردی بیش از بهترین ارقام خویشآمیخته داشته و در شرایط نامناسبی همانند شوری و خشکی کارایی بهتری دارند. یکی از موانع عمده برای دستیابی به عملکرد بالا در تولید بذر برنج دورگه، خروج ناقص خوشه برنج در لاین نر عقیم سیتوپلاسمی است. گلچههایی که خارج نشده و درون غلاف برگ پرچمی باقی بمانند عقیم میگردند. مطالعه طول غلاف برگ پرچمی، دمگل و خوشه از دو روز پیش از ظهور خوشه تا پنج روز پس از آن روشن ساخت که تنها عامل متغیر در این دوره طول دمگل است. بررسی روند رشد دمگل بین لاین IR80151A )لاین نر عقیم( و IR80151B (لاین نگاهدارنده) در این دوره، حاکی از کندی قابل توجه رشد طولی دمگل لاین A نسبت به B پس از ظهور خوشه بود. نقش جیبرلیک اسید بر رشد طولی دمگل با معنیدار بودن اثر آن بر افزایش طول دمگلهای جدا شده اثبات گردید. طول غلاف برگ پرچمی و خوشه با افشانه جیبرلیک اسید بر گیاهان در مزرعه تغییری نکرد، اما اثر آن بر طول نهایی دمگل معنیدار بود، به طوری که طول نهایی دمگل در لاین A با افشانه GA3 تقریباً معادل لاین B در حالت شاهد (بدون افشانه GA3) گردید. همچنین مطالعه الگوی رشد دمگل در یک جهشیافته IR64 با میانگرة بالایی طویل به نام eui-10 نشان داد که نرخ رشد طولی دمگل در این جهشیافتهها، بویژه پس از ظهور خوشه، بسیار بیشتر از IR64 بوده و طول نهایی دمگل آن به حدود دو برابر حد معمول میرسد. به نظر میرسد که انتقال این صفت به لاین نر عقیم میتواند راه حل ژنتیکی مناسبی برای رفع مشکل عدم خروج خوشه در تولید برنج دورگه باشد.
برنج
جیبرلیک اسید
خروج خوشه
دمگل
لاین نر عقیم سیتوپلاسمی
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19614_61f41f9fca2b62af3797081d16f729df.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
برهمکنش ماده تنظیم کننده رشد کلرمکوات کلرید (CCC) و تنش خشکی بر رشد و عملکرد دانه سه رقم جو پاییزه (Hordeum vulgare L.)
نوشآفرین
خواجه
یحیی
امام
حسن
پاکنیت
علیاکبر
کامگار حقیقی
به منظور بررسی اثر ماده تنظیم کننده رشد کلرمکوات کلرید (CCC) در شرایط تنش خشکی بر رشد و عملکرد دانه سه رقم جو در شرایط اقلیمی مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (ارتفاع 1810 متر از سطح دریا، طول جغرافیایی ?46 ?52 شرقی و عرض جغرافیایی ?50 ?29 شمالی)، پژوهشی مزرعهای طی سال زراعی 83-1382 انجام شد. آزمایشی به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو سطح رطوبتی: آبیاری مطلوب و تنش خشکی (قطع آبیاری) بعد از گرده افشانی به عنوان عامل اصلی، محلول پاشی بوتهها توسط کلرمکوات کلرید در دو سطح (صفر و 1370 گرم ماده موثر در هکتار در مرحله نموی انگیزش آغازه لما) به عنوان عامل فرعی و سه رقم جو (ریحانه، کارون در کویر و والفجر) به عنوان عامل فرعی فرعی بود. نتایج بدست آمده نشان داد که اعمال تنش خشکی بعد از گرده افشانی باعث کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گردید. تنش خشکی اجزای عملکرد دانه به جز تعداد دانه در سنبله را به طور معنیدار کاهش داد. کلرمکوات کلرید در شرایط مطلوب رطوبتی افزایش معنیدار عملکرد دانه را به دنبال داشت، لیکن در شرایط تنش خشکی باعث کاهش معنیدار عملکرد دانه شد. از بین اجزای عملکرد دانه، تعداد سنبله در واحد سطح تحت تاثیر معنیدار کلرمکوات کلرید قرار گرفت. وزن خشک و سطح برگ بوتههای تیمار شده تحت تاثیر تنش خشکی نسبت به بوتههای شاهد کاهش معنیدار نشان دادند. پس از گرده افشانی، سطح سبز برگها و وزن خشک بوتههای تیمار شده با کلرمکوات کلرید نسبت به بوتههای شاهد زیادتر بود. هر چند درک مکانیزم دقیق تاثیر کلرمکوات کلرید بر عملکرد دانه جو در شرایط تنش خشکی نیازمند پژوهشهای بیشتر و طولانی مدتتری است، لیکن با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر میرسد کاربرد به موقع کلرمکوات کلرید در مزارع آبی جو بتواند افزایش عملکرد دانه را به دنبال داشته باشد
اجزای عملکرد
تنش خشکی
جو
عملکرد
کلرمکوات کلرید
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19615_2078275521b6c8660224daa088c7f6f6.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
تعیین رابطه زیرواحد های گلوتنین با وزن مولکولی بالا و کیفیت نانوایی در گندم نان
فواد
فاتحی
محمود
ملکی
افشین
صلواتی
محمد رضا
بی همتا
عباسعلی
زالی
عبدالهادی
حسین زاده
بطور کلی زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا نقش کلیدی را در شکل و ساختار گلوتن بازی می کنند و ارتباط تنگاتنگی با کیفیت گندم دارند. تنوع در الگوهای باندی زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا، جهت بررسی کیفیت نانوایی 80 رقم و لاین سنتتیک توسط الکتروفورز ژل پلی اکریل آمید سدیم دودسیل سولفات 10%، بررسی شد.26 ترکیب زیرواحدی شامل 15 آلل مختلف در بین این ارقام شناسایی شدند، که بیشترین فراوانی در مکان Glu-A1 مربوط به زیر واحد *2(25/41%) و در مکان Glu-B1 مربوط به زیر واحد 8+7 (45%)و در مکان Glu-D1 مربوط به زیر واحد 10+5 (75/48%) بود، همچنین زیر واحد 12+***2 که برای اولین بار از پاکستان گزارش شد، در 7 لاین سنتتیک مشاهده شد. آزمون ارتفاع رسوب، جهت بررسی اثرمکان ژنی Glu1 روی کیفیت نانوایی انجام گرفت، نتایج نشان داد که آلل های *2، 10+5 و 18+17 به ترتیب با فراوانی های 25/41 ، 75/48 و 75/18 درصد بیشترین تاثیر مثبت و آلل نول با فراوانی 75/43 درصد بیشترین تاثیر منفی را روی ارتفاع رسوب داشته وهمبستگی معنی داری با ارتفاع رسوب داشتند. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که زیرواحد های 10+5 ، 18+17 و 8+7، به ترتیب وارد مدل شده و در مجموع، 4/31% تغییرات در ارتفاع رسوب را توجیه می کنند.
آزمون ارتفاع رسوب
زیر واحدهای گلوتنین دارای وزن مولکولی بالا
کیفیت نانوایی
گندم نان
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19616_9a0a6f8100cabf9a086fc8e3ef93ea0c.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بهبود کیفیت فیزیولوژیک بذرهای زوال یافته علف گندمی بلند (Agropyron elongatum Host) با استفاده از پرایمینگ هورمونی برای شرایط تنش و بدون تنش خشکی
حمیدرضا
عیسوند
رضا
توکل افشاری
فرزاد
شریف زاده
حسن
مداح عارفی
سیدمحسن
حسامزاده حجازی
بذرهای اغلب گیاهان زراعی و مرتعی توانایی تحمل به پسابش و حفظ قوه نامیه در حالت خشک را دارند. با این وجود، این بذرها حتی تحت مناسب ترین شرایط نگهداری پیر میشوند و افت قوه نامیه و پارامترهای مرتبط با بنیه بذر از خصوصیات بذور زوال یافته به شمار میرود. در این تحقیق که زمستان 1385 بصورت آزمایشگاهی در بانک ژن منابع طبیعی ایران (موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) انجام شد، تاثیر پرایمینگ هورمونی با سیتوکینین، اکسین، جیبرلین و اسیدابسیسیک در غلظتهای صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون (ppm) برکیفیت فیزیولوژیک بذرهای زوال یافته علف گندمی بلند (Agropyron elongatum) مورد بررسی قرار گرفت. پس از پرایمینگ، جوانهزنی بذرها در دو شرایط بدون تنش (صفر MPa) و تنش خشکی (محلول پلی اتیلن گلیکول MPa 5/0- ) بررسی شد. مشخص شد که درصد جوانهزنی، وزن خشک گیاهچه و تعداد ریشههای جنینی تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفتند. تنش خشکی سبب کاهش سرعت جوانهزنی، بنیه بذر، وزن تر گیاهچه، طول ریشه، طول ساقه و طول کل گیاهچه شد درحالیکه متوسط زمان جوانهزنی و نسبت ریشه به ساقه را افزایش داد. پرایمینگ سبب افزایش درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط تنش شد. در شرایط بدون تنش، جیبرلین و سیتوکینین سبب تسریع جوانهزنی شدند اما اکسین آن را کاهش داد. جیبرلین، اسیدابسیسیک و سیتوکینین در غلظتهای50 ppm و 100ppm ، متوسط زمان جوانهزنی را در شرایط بدون تنش کاهش دادند در حالیکه در شرایط تنش موجب افزایش آن شدند. بیشترین شاخص بنیه در شرایط بدون تنش از بذرهای پرایم شده با جیبرلین 100 ppm و در شرایط تنش از بذرهای پرایم شده با سیتوکینین 50 ppm بدست آمد. اکسین گرچه طول ریشه را کاهش داد اما موجب افزایش تعداد ریشههای جنینی شد. همه تیمارهای پرایمینگ، نسبت ریشه به اندام هوایی گیاهچه را کاهش دادند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت کیفیت فیزیولوژیک بذرهای زوال یافته علف گندمی بلند با استفاده از پرایمینگ هورمونی قابل بهبود است. نتایج این تحقیق نشان داد پرایم کردن بذرهای پیرشده علف گندمی بلند با جیبرلین100 ppm برای شرایط بدون تنش خشکی و سیتوکینین 50 ppm یا اسید ابسیسیک 50 ppm میتواند برای بهبود نمود این بذرها در شرایط تنش خشکی متوسط (5/0- MPa)، مفید واقع شود.
بذر زوال یافته
پرایمینگ هورمونی
علف گندمی بلند
کلیدی
کیفیت فیزیولوژیک
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19617_5c8b941bb44cdd62558f5dedac53d92d.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
تراریزش ژن گزارشگر gus به پنبه و مطالعه وراثت و بیان آن در نسل دوم پنبه تراریخته
مسعود
توحیدفر
لیلا
رمضانپور
ریحانه
گلابچیان
تولید گیاهچه تراریخته پنبه (Gossypium hirsutum L.) با واسطه اگروباکتریوم سویه LBA4404 و پلاسمید pBI121 حاوی ژن گزارشگر gus و ژن نشانگر انتخابی nptII به ترتیب با پیشبرهای CaMV35S و NOS بررسی شد. پنبههایی که بوسیله ژن gus تراریخته شده بودند و بیان ژن مذکور در بافتهای مختلف (الیاف و دانه گرده) به اثبات رسیده بود از نظر وراثت ژن مذکور در نسل دوم (T1) با استفاده از روشهای محیط کشت انتخاب، PCR و رنگآمیزی GUS مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه های بذری لاین های تراریخته (T1) به همراه بذر های غیر تراریخته به عنوان شاهد، استفاده شدند. آزمون مجذور کای نشان داد که تفرق ژن gus در لاینهای A3، A4 و A7 در نسل دوم (T1) با نسبت مندلی 3:1 مطابقت دارد. به منظور بررسی حضور ژن nptII در نسل دوم (T1) تکثیر PCR انجام شد که حضور ژن در تمامی لاینهای تراریخته (+gus) مورد بررسی به استثنای یک لاین مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاصله حاکی از پایداری ژن در نسل دوم پنبه تراریخته بود.
اگروباکتریوم
پنبه
تراریزش
ژن GUS
وراثت
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19618_466a8395f71c5d149edade053c0a1ca0.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک با برخی از صفات مهم زراعی در سویا به وسیله تجزیه علیت
بهرام
مسعودی
محمد رضا
بی همتا
حمید رضا
بابائی
سید علی
پیغمبری
جهت مشخص کردن روابط بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک با برخی از صفات مهم زراعی و پیدا کردن اثرات مستقیم و غیر مستقیم این صفات زراعی مهم روی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک ، 364 ژنوتیپ سویا در یک طرح آگمنت در سه تاریخ مختلف کاشت با سه شاهد و 6 بلوک در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 84-1383 مطالعه شدند . ضرایب همبستگی ساده محاسبه گردید و معلوم شد که وزن یک بوته ، تعداد دانه در یک بوته و تعداد غلاف در یک بوته ، بالاترین ضرایب همبستگی را با عملکرد دانه در هر 3 تاریخ کاشت دارا بودند . همچنین عملکرد دانه در بوته ، تعداد گره در مرحله شروع رسیدگی ، تعداد دانه در یک بوته و تعداد غلاف در یک بوته بالاترین ضرایب همبستگی را با عملکرد بیولوژیک داشتند . تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان داد که تعداد دانه در یک بوته و وزن صددانه بیشترین اثر مستقیم مثبت را روی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در هر سه تاریخ کاشت دارا بودند . بنابراین نتایج این تحقیق پیشنهاد می کند که تعداد دانه در یک بوته و وزن صد دانه به عنوان شاخص های انتخاب برای پیشرفت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به کار روند .
تجزیه علیت
رگرسیون گام به گام
سویا
عملکرد بیولوژیک
عملکرد دانه
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19619_6ee94fcbfa6d2a7b06cb018628d37c26.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بررسی اثر تنش گرمای پایان فصل بر محدودیت مبداء و عملکرد ژنوتیپهای گندم (Triticum aestivum L.) در خوزستان
عادل
مدحج
به منظور بررسی اثر تنش گرمای بعد از گردهافشانی بر میزان محدودیت مبداء و عملکرد دانه ژنوتیپهای گندم نان، دو آزمایش جداگانه هر کدام در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 84-1383 و در شرایط محیطی اهواز اجرا گردید. شش ژنوتیپ گندم (چمران، ویناک، 10-79S، فونگ، دز و کویر) در دو تاریخ کشت مطلوب و با تاخیر، به منظور برخورد مراحل فنولوژیک بعد از گردهافشانی با گرما مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، بیشترین و کمترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب به ترتیب به ارقام چمران و فونگ اختصاص داشت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در شرایط تنش گرمای پایان فصل به ترتیب در ژنوتیپهای ویناک و10-79S مشاهده شد. ژنوتیپهای 10-79S و فونگ به ترتیب از بیشترین و کمترین میزان حساسیت به تنش برای عملکرد دانه برخوردار بودند، بیشترین و کمترین میزان کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش به ترتیب در همین ژنوتیپها مشاهده شد. با استفاده از شاخص تحمل به تنش، چمران متحملترین و کویر حساسترین ژنوتیپها به تنش گرمای پایان فصل برای عملکرد دانه برآورد شدند. میانگین محدودیت مبداء در شرایط مطلوب و تنش به ترتیب 3/8 و 24 درصد بود. میانگین افزایش محدودیت مبداء در شرایط تنش نسبت به پتانسیل منبع در شرایط مطلوب 29 درصد برآورد شد. نتایج همچنین نشان داد، لاین دیررس 10-79S نسبت به ارقام زودرس نظیر فونگ و ویناک از محدودیت منبع و کاهش وزن و عملکرد دانه بیشتری در شرایط تنش برخوردار بود. به نظر میرسد، افزایش محدودیت مبداء ژنوتیپهای دیررس به دلیل مواجه شدن دوره پر شدن دانه در این ژنوتیپها با گرمای پایان فصل بود، در حالی که ژنوتیپهای زودرس با گردهافشانی زود هنگام، قبل از وقوع شرایط تنش گرمای پایان فصل، محدودیت مبداء و تغییرات وزن دانه کمتری در شرایط تنش داشتند.
تنش گرمای پایان فصل
حساسیت و تحمل به تنش
ژنوتیپهای گندم
محدودیت مبداء
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19620_7c826cc5f9f8c985ca4ab97f2e2427e0.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
اثر آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر میانگین وزن دانه، وزن حجمی و عملکرد دانه گندم در شرایط دیم
تدین
امام
به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر وزن دانه، وزن حجمی و عملکرد دانه گندم تحت شرایط دیم و در سیستم آبیاری تکمیلی، پژوهشی مزرعهای در قالب طرح آماری کرت های دو بار خرد شده در سال های زراعی 84-83 و 85-84 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به اجرا درآمد. تیمار اصلی آبیاری در ? سطح شامل: بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مراحل ساقه رفتن، غلاف رفتن، گلدهی و پر شدن دانه، تیمار فرعی شامل ? رقم گندم به نام های آگوستا و فاین- ?? و تیمار فرعی فرعی شامل نیتروژن در 3 سطح صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش، بیشترین وزن هزار دانه و وزن حجمی دانه گندم از تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله پر شدن دانه بدست آمد. بعلاوه، بیشترین وزن دانه و وزن حجمی دانه مربوط به تیمار80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، در تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین مقادیر مختلف نیتروژن و میزان آب دریافتی با وزن دانه و وزن حجمی دانه در تیمار های آبیاری تکمیلی همبستگی زیادی وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در هر دو سال آزمایش، از تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن و کمترین مقدار از تیمار دیم حاصل شد. آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن در سال 84-83 و 85-84 منجر به افزایش عملکردی به ترتیب حدود 200 و 221 درصد، در مقایسه با تیمار دیم گردید. همچنین بیشترین عملکرد دانه از تیمار 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن و از رقم فاین-15 بدست آمد. بنابراین، آبیاری تکمیلی در مرحله حساس رشد گندم تاثیر بارزی بر عملکرد دانه ارقام گندم دیم دارد و در صورت تامین آب کافی و نیتروژن در دیمزارها می توان با یک آبیاری تکمیلی در زمان مناسب، عملکرد گندم دیم و نیز کیفیت دانه را بهبود بخشید.
آبیاری تکمیلی
دیمکاری
عملکرد دانه.
نیتروژن
وزن حجمی دانه
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19621_bb5fa8ec90ea613166fdad7b6a1e2023.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
نیاز بهاره سازی در برخی ژنوتیپ های گندم و جو و ارتباط آن با بیان مقاومت به سرما در شرایط کنترل شده و مزرعه
محفوظی
ساسانی
بهاره سازی از فرایند های مهم سازگاری ارقام گندم و جو زمستانه در مناطق سرد است. هدف این تحقیق تعیین عکس العمل برخی ژنوتیپ های گندم و جو به بهاره سازی در دو شرایط مزرعه و کنترل شده و مطالعه ارتباط آن با بیان مقاومت به سرما بود. هشت رقم گندم و چهار رقم جو در تیمارهای دوره های مختلف بهاره سازی در ایستگاه های تحقیقاتی کرج و مراغه به مدت چهار سال بررسی شدند. با استفاده از روش شمارش تعداد آخرین برگ نهایی ، تکمیل بهاره سازی مشخص و با استفاده از روش LT50 میزان مقاومت به سرما تعیین شدند. در مراغه در سال 1381 زمان تکمیل بهاره سازی رقم نورستار حدود 11 هفته وارقام آذر2 و سرداری هر دو حدود هشت هفته پس از کاشت بود. در سال 1382، نیاز بهاره سازی ارقام مذکور به ترتیب 12، 8 و 7 هفته بود. رقم کوهدشت نیاز به بهاره سازی نداشت. جو دوبرینیا در سال های1381 و 1382 حدود 8 هفته پس از کاشت به تکمیل بهاره سازی رسید ولی ارقام دیکتو و ریحانه3 نیاز به بهاره سازی نداشتند. در کرج دوره بهاره سازی ارقام نورستار و آذر 2 طولانی تر و به ترتیب حدود 14 و 9 هفته بود. در سال 1385 نیاز بهاره سازی ارقام نورستار0 شهریار و الوند در مزرعه به ترتیب حدود 15، 6 و 4 هفته بود. در شرایط کنترل شده، نیاز بهاره سازی ارقام آذر02 شهریار و سرداری 28 روز ولی کوهدشت، کویر و زاگرس نیاز به بهاره سازی نداشتند. جو پاییزه دوبرینیا و کولد پس از 4 تا 5 هفته به تکمیل بهاره سازی رسیدند ولی دیکتو و ریحانه03 نیاز به بهاره سازی نداشتند. حداکثر مقاومت رقم نورستار در هر دو شرایط کنترل شده و مزرعه در°C 21 – و در رقم آذر2 به °C 10- در زمان تکمیل بهاره سازی حاصل شد و سپس مقاومت کاهش یافت. از مشابهت روند بهاره سازی شرایط کنترل شده با مزرعه، استنباط می شود که تکمیل بهاره سازی نقطه عطفی در بیان مقاومت به سرما است که بعد از آن کاهش فاحشی در میزان مقاومت پیش می آید.
تحمل انجماد
تعداد برگ نهایی
تکمیل بهاره سازی
جو
گندم
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19622_a4c80dadfd84b60b51abffd100ca3018.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
تخمین کاهش عملکرد ذرت در اثر حضور منفرد و جفت گونه ای علفهای هرز توق و تاتوره با استفاده از مدلهای تجربی مبتنی بر تراکم
کریم مجنی
رحیمیان مشهدی
محمد علیزاده
نصیری محلاتی
زند
آزمایش مزرعه ای با هدف بررسی رقابت منفرد و جفت گونه ای هر یک از علفهای هرز توق و تاتوره با ذرت و چگونگی تاثیر آنها بر عملکرد ذرت در سال زراعی 85-84 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران به اجرا در آمد. تاتوره و توق در تراکمها و نسبتهای مورد نظر به فاصله 15 سانتی متر در دو طرف ردیفهای ذرت مستقر شدند. هر دو علف هرز همزمان با ذرت کشت شدند. کاهش عملکرد ذرت توسط مدلهای تجربی، دو و سه پارامتری کازنس در حالت رقابت تک و جفت گونه ای هر یک از علفهای هرز فوق با ذرت مورد ارزیابی واقع شد. نتایج نشان داد که ضرایب برآورد شده در حالت تک گونه ای با چند گونه ای برای هریک از علفهای هرز متفاوت است.توق چه در حالت تک گونه ای و چه در مخلوط با تاتوره رقابت کننده قویتری از تاتوره بود. به طوری که بر مبنای کاهش عملکرد دانه ذرت، زمانی که ضریب رقابتی برای توق در حالت چند گونه ای در مقیاس بین 0 و 1 ، 1 در نظر گرفته شد، توانایی رقابت تاتوره25/0 برابر توق برآورد گردید. در حالیکه در حالت تک گونه ای نقش تک بوته توق در تراکمهای پایین در کاهش عملکرد دانه ذرت برابر با 40/1 بوته تاتوره تخمین زده شد. نتایج این بررسی نشان داد که ضرایب رقابتی برای علفهای هرز مختلف باید از آزمایشاتی که در آنها گونه های مختلف علفهای هرز در کنار محصول حضوردارند بدست آید.
افت عملکرد
تاتوره
تراکم علف هرز
توق
ذرت
شاخص رقابتی
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19623_556faeefa7ac68af21c6e1ebaafdbaf8.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
ارزیابی عملکرد علوفه سورگوم و یونجه در کشت مخلوط و تأثیر آن بر پویایی جمعیت علفهای هرز
چائی چی
دریایی
به منظور بررسی اثر کشت مخلوط سورگوم(Sorghum bicolor) و یونجه (Medicago sativa) برای تولید علوفه، سه تـرکیب از مخلوط سورگوم و یونجه با نسبتهای %50: %50، %75: %25 و %25 : %75 به اضافه شاهد کشت خالص سورگوم و کشت خالص یونجه، در بهار سال زراعی 1381 در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرارکشت شدند. فاکتور اصلی عامل زمان و فاکتور فرعی نسبت های مختلف اختلاط یونجه و سورگوم بود. مدت آزمایش سه سال به طول انجامید. در سال دوم این آزمایش بیشترین میزان علوفه تولید شد. تیمار یونجه 25% سورگوم 75% دارای بیشترین عملکرد در کل سه سال انجام آزمایش در کشت مخلوط بود. در سال دوم آزمایش، تولید علوفه یونجه نسبت به سایر تیمارهای مورد آزمایش اعم از تیمارهای کشت مخلوط و کشت خالص سورگوم بطور معنی داری بیشتر بود و پس از آن تیمار یونجه 75% - سورگوم 25% در جایگاه دوم به لحاظ تولید علوفه قرار داشت. کمترین مقدار علوفه تولیدی طی سه سال اجرای طرح به تیمار کشت خالص سورگوم اختصاص داشت که علت آنرا می توان به اثرات خود مسمومی این گیاه در کشت متوالی آن نسبت داد. در سال اول انجام آزمایش، علف های هرز در کشت خالص یونجه و کلیه تیمارهایی که سهم یونجه در ترکیب کشت آنها بیشتر بود، غالب شدند و با افزایش نسبت ترکیب سورگوم در کشت مخلوط از میزان علف های هرز به میزان معنی داری کاسته شد . جمعیت علف های هرز با گذشت زمان و در چین های بعدی یونجه به شکل معنی داری کاهش یافت. در سال دوم با افزایش نسبت سورگوم در کشت مخلوط عملاً جمعیت علف های هرز افزایش یافت و این روند در بیشتر تیمار های حاوی بالای 50% سورگوم تا چین سوم ادامه یافت. در چین های چهارم و پنجم بطور معنی داری از جمعیت و زیست توده علف های هرز کاسته شد.
سورگوم
عملکرد علوفه
کشت مخلوط
کنترل علف هرز
یونجه
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19624_b41e4ad3e33e968589092308f22c50d2.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
اثر پرایمینگ بذر ارقام گندم (Triticum aestivum L.) سه اقلیم متفاوت ایران بر جوانه زنی، استقرار گیاهچه و عملکرد
ابوطالبیان
شریف زاده
محمد
جهانسوز
احمدی
محمد
نقوی
جوانه زنی بذر و استقرار ناکافی گیاهچه های گندم (Triticum aestivum L.) یکی از علل عمده کاهش عملکرد بخصوص در مورد ارقام دیم است. در این تحقیق ارقام گندم آبی و دیم سه اقلیم مختلف ایران شامل همدان (سردسیر)، کرج (معتدل) و سرپل ذهاب (گرمسیر) با استفاده از تیمارهای اسموپرایمینگ (پلی اتیلن گلایکول، اوره و نمک طعام) و هیدروپرایمینگ (آب مقطر و آب معمولی) پرایم شده و در دو تاریخ کشت به موقع و دیرهنگام در هر منطقه کشت گردیدند و اثرات تیمارهای مذکور بر ویژگیهای زراعی و عملکرد ارقام هر منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آزمایشی به کار رفته اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. کرتهای اصلی شامل دو تارخ کاشت و کرتهای فرعی شامل ارقام گندم و تیمارهای پرایمینگ بود. به طور کلی تیمارهای اسموپرایمینگ با اوره و پلی اتیلن گلایکول و همچنین هیدروپرایمینگ با آب معمولی سرعت و درصد جوانه زنی را در ارقام دیم هر سه منطقه و رقم آبی الوند در همدان را در هر دو تاریخ کشت افزایش داد. با این وجود سرعت گلدهی تنها در ارقام دیم آذر2 (همدان) و چناب (سرپل ذهاب) در کشت اول به ترتیب توسط اسموپرایمینگ با نمک طعام و اوره افزایش نشان داد. در همدان اسموپرایمینگ با پلی اتیلن گلایکول و اوره به ترتیب در ارقام دیم سرداری و آذر2 (کشت اول) باعث افزایش شاخص سطح برگ گردید. از میان اجزا عملکرد، تعداد سنبله های تولید شده در واحد سطح مهمترین عاملی بود که در ارقام آبی و دیم همدان و دیم کرج به خوبی به تیمارهای اسموپرایمینگ واکنش نشان داد به طوری که در همدان در هر دو تاریخ کشت عملکرد در تیمارهای اسموپرایمینگ با اوره (ارقام آبی الوند و دیم سرداری) و نمک طعام (آذر2) و در کرج در اسموپرایمینگ با پلی اتیلن گلایکول و اوره افزایش یافت. در این آزمایشها شاخص برداشت تحت تاثیر تیمارهای پرایمینگ قرار نگرفت. به نظر می رسد اثرات مطلوب تیمارهای اسموپرایمینگ در حضور عوامل محدود کننده رشد مانند کمی دما و رطوبت محیط افزایش می یابد.
پرایمینگ
ظهور گیاهچه
عملکرد
گندم
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19625_a46abde92d138a67b3a53ef10b70159e.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بررسی تنوع صفات مرفولوژیک و شناسایی روابط این صفات در کلکسیون لوبیای سفید بانک ژن گیاهی ملی ایران
درگاهی
واعظی
امیدی
جعفر آقایی
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط میان عملکرد دانه و برخی صفات مورفولوژیکی، تعداد 500 نمونه لوبیای سفید (Phaseolus vulgaris L.) در مزرعه تحقیقاتی بانک ژن گیاهی ملی ایران در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1383 مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح آگمنت به همراه سه شاهد انجام پذیرفت. صفات مورد مطالعه مطابق دستورالعمل موسسه بین المللی ذخایر توارثی گیاهی (IPGRI) اندازه گیری شدند. نتایج آمار توصیفی صفات نشان داد که تنوع قابل ملاحظه ای در ارتباط با صفات تعداد بذر در بوته، عملکرد بذر تک بوته، تعداد غلاف در بوته، ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، شکل بذر و تیپ رشد وجود دارد. نتایج همبستگی های ساده، رگرسیون چندگانه و تجزیه علیت نشان داد که صفات تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و تعداد بذر در بوته بعنوان اجزای عملکرد بیشترین تاثیر را بر عملکرد بذر تک بوته دارا بودند.در تجزیه به مولفه های اصلی، 6 مولفه حدود 6/82 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند.
تجزیه و تحلیل چند متغیره
تنوع ژنتیکی
صفات مورفولوژیکی
لوبیای سفید
همبستگی بین صفات
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19626_ca580036ad385a02664cdfa4b704ceb0.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
باززایی درون شیشهای ارقام کاهوی (Lactuca sativa) ایرانی
حسین
هنری
هوشنگ
علیزاده
علی اکبر
شاه نجات بوشهری
سید علی
پیغمبری
مختار
جلالی جواران5
گیاه کاهو با توجه به نوع مصرف و بیوماس آن دارای پتانسیل مطلوب برای تبدیل شدن به یک بیوراکتور جهت تولید پروتئینهای نوترکیب و واکسنهای خوراکی است. پیش نیاز نیل به این هدف، بهینهسازی مسیر کشت بافت و انتقال ژن به این گیاه است. در بررسی باز زایی درون شیشهای، ابتدا بذور 5 رقم کاهو TN-96-34 و -39 TN-96 و TN-96-41، TN-96-53 و TN-96-54در غلظتهای مختلف tween 20 و هیپو کلریت سدیم قرار گرفتند و به ترتیب غلظتهای 1/0% و 5/2% به مدت25 دقیقه و 3 بار شستشو با آب مقطر استریل برای ضدعفونی بذر بهترین روش تشخیص داده شد. سپس بذوردر محیط استریل، با دمای 25 درجه سانتی گراد و روشنایی 16 ساعت در شبانه روز جهت جوانه زنی بر روی کاغذ صافی مرطوب قرار داده شدند. ریز نمونه لپه گیاهچهها بعد از 72 ساعت به 6 تا 8 قطعه تقسیم، و بر روی محیط کشت MS حاوی غلظت های هورمونی1/0 :05/0: 02/0 میلیگرم در لیتر NAA و1/0 :2/0: 4/0 میلی گرم درلیتر BA قرار گرفتند. از بین پنج رقم کاهوی مورد بررسی، دو رقم TN-96-39 و TN-96-41 بطور معنیداری کالوسزایی، جنینزایی و باززایی بیشتر داشتند. تیمار نسبت تنظیم کنندههای رشد با غلظت های هورمونی05/0میلی گرم در لیتر NAAو 2/0 میلیگرم درلیتر BA بیشترین کالوسزایی، نین زایی و باززایی را برای این صفات نشان داد. تیمار نسبت تنظیم کنندههای رشد با غلظت های 05/0 میلیگرم درلیتر NAAو 4/0 میلیگرم در لیتر BA دارای بیشترین شاخهزایی و برای باززایی مستقیم مناسب تشخیص داده شدند. شاخههای باززایی شده در محیط کشت MS حاوی 2/0 میلیگرم در لیتر NAA ریشهدار و پس از انتقال به گلدان بذرگیری انجام شد.
باززایی
تنظیم کنندههای رشد
کاهو
کشت بافت
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19627_2462ba22422e691586c3d8c7d4bb6609.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم نان (L. (Triticum aestivum در رقابت با چاودار (L. Secale cereale)
مرجان
دیانت
حمید
رحیمیان مشهدی
محمد علی
باغستانی
حسن
محمد علیزاده
اسکندر
زند
چاودار به عنوان یکی از علف های هرز مسئله ساز گندم در ایران مطرح می باشد. به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در مقابل چاودار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی در مشکین دشت کرج و ورامین طی سال زراعی 82-1381 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گندم (آزادی، طبسی، مهدوی، کرج2، نیک نژاد، پیشتاز، شیراز و روشن) و چاودار (0 و 120 بوته در متر مربع) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که درصد کاهش عملکرد دانه در ارقام گندم در دو منطقه از 32/7 تا 82/44 درصد کاهش عملکرد بیولوژیک از 62/9 تا 15/37 درصد متفاوت بود.
پنجه
چاودار
سنبله.
علف هرز
گندم
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19628_7e469af79099b7fc57d2798b936be91c.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
تنوع ژنتیکی اندوخته ساقه در ژنوتیپ های گندم نان تحت شرایط تنش خشکی پس از مرحله گلدهی
امیرقلی
سنجری پیرایواتلو
امیر
یزدان سپاس
گندم جهت پر کردن دانه در شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی، به اندوخته ساقه نیاز شدید دارد. برای شناسائی تنوع ژنتیکی در اندوخته ساقه گندم تحت تنش خشکی، تعداد 20 ژنوتیپ در دو شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی و آبی طی دوسال زراعی متوالی (81-1379) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در بین ژنوتیپ ها از نظر اندوخته ساقه در هر دو شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی و آبی تفاوت معنی داری وجود داشت. کسری رطوبت در مرحله بعد از گرده افشانی تاثیری در تعداد دانه در سنبله نداشت. میزان تجمع ماده خشک در دانه بطور قابل ملاحظه در اثرکسری رطوبت کاهش پیدا کرد. وزن ماده خشک اندام های رویشی در مرحله گرده افشانی در مقایسه با دوره پرکردن دانه در هر دو شرایط تنش خشکی و آبی کاهش یافت. اما، انتقال ماده خشک در ژنوتیپ های شماره 14، 15، 16، 18، 19 و 20 در شرایط تنش خشکی بسیار بالا بود. وزن هزار دانه در شرایط کسری آب به شدت کاهش یافت. همبستگی مثبت و معنیدار عملکرد دانه با صفات، میزان انتقال مواد فتوسنتزی (RDM)، شاخص برداشت (HI) و شاخص تحمل به خشکی (STI) نشان دادند که در انتخاب ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی، بایستی بالا بودن میزان شاخص برداشت (HI)، میزان انتقال موادفتوسنتزی (RDM) و شاخص تحمل به خشکی(STI) در شرایط تنش خشکی بعنوان معیار موثر در سلکسیون مورد توجه قرار گیرند.
انتقال مجدد.
اندوخته ساقه
تنش خشکی
گندم های زمستانه
ماده خشک
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19629_ec427b16d83f9d85244f37cccb0ac742.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بررسی واکنش ارقام و لاینهای پیشرفته گندم دیم نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در مرحله گیاهچه
علی
ملیحی پور
محمد
ترابی
به منظور بررسی واکنش 200 رقم و لاین پیشرفته گندم دیم در مرحله گیاهچه نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici)، بذرهای هر کدام از ارقام و لاینهای آزمایشی در گلدانهای محتوی خاک معمولی در گلخانه کاشته شده و گیاهچه ها در مرحله برگ اول با اسپورهای قارچ عامل بیماری (نژاد 134E134A+ جمع آوری شده از کرج و نژاد 134E142A+ جمع آوری شده از مراغه) مایه زنی شدند. گیاهچه ها بعد از مایهزنی به مدت 48 ساعت در شرایط مرطوب و سرد (°C 10) در تاریکی قرار داده شده و سپس به گلخانه با دمای °C 15 در روز (16 ساعت) و °C 10 در شب (8 ساعت) منتقل شدند. بعد از گذشت 17-15 روز از زمان مایه زنی، یادداشت برداری از واکنش مواد آزمایشی با استفاده از روش مک نیل و همکاران (1971) انجام شد. نتایج نشان داد که 49% از ژنوتیپهای مورد آزمایش در برابر نژاد 134E134A+ دارای تیپ آلودگی 9-7، 39% دارای تیپ آلودگی 2- 0، و 7% دیگر دارای تیپ آلودگی 6-3 میباشند. در برابر نژاد 134E142A+، 55% ژنوتیپها تیپ آلودگی 9-7، 30% تیپ آلودگی 2- 0، و 9% تیپ آلودگی 6-3 نشان دادند. همچنین 5/41% از مواد آزمایشی در برابر هر دو نژاد فوق الذکر تیپ آلودگی حساسیت (9-7)، 5/24% تیپ آلودگی 2- 0 و 1% دیگر تیپ آلودگی 6-3 داشتند. درصد بالای ژنوتیپهای قرار گرفته در محدوده واکنش 9-7 در برابر دو نژاد فوق الذکر نشان دهنده این است که در اکثر ارقام و لاینهای مورد آزمایش ژن مقاومت گیاهچه ای وجود نداشته و یا اینکه فقط دارای ژن یا ژنهایی هستند که نژادهای مورد استفاده در این بررسی برای همه آنها دارای ویرولانس میباشند (Yr2، Yr6، Yr7، Yr9، YrA، و YrND). ژنوتیپهای قرار گرفته در محدوده تیپهای آلودگی مقاوم حداقل یک ژن مقاومت گیاهچه ای دارند که نژادهای مورد استفاده در این تحقیق فاقد ویرولانس برای آن میباشند. این ژنوتیپها همچنین ممکن است یک یا چند تا از ژنهایی را نیز که دو نژاد فوق الذکر برای آنها ویرولانس دارند به همراه داشته باشند. با توجه به نتایج بدست آمده در این بررسی، توصیه کشت ارقام پیشرفته دارای مقاومت گیاهچه ای در مناطقی که نژادهای مورد مطالعه یا مشابه شایع هستند مقدور خواهد بود. ضمن اینکه امکان بروز مقاومت گیاه کامل در شرایط مزرعه ای در ارقامی که تحت شرایط گلخانه ای حساسیت نشان دادند نیز منتفی نیست.
حساسیت
دیم
زنگ زرد
گندم
مقاومت گیاهچه ای
مقاومت گیاه کامل
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19630_6ab39af1e3ce420d90085841cfd3e495.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
مقایسه عملکرد کل ماده خشک و ترکیب گونهای برخی بقولات و گندمیان علوفهای در کشتهای خالص و مخلوط
محمد
جعفر بحرانی
سید عبدالرضا
کاظمینی
امروزه کشت علوفه به صورت مخلوط، به ویژه از نظر کشاورزی پایدار اهمیت زیادی یافته است، ولی در کشور ما اطلاعات زیادی در این مورد وجود ندارد. لذا جهت تعیین رقابت و چگونگی تولید علوفه چند گونه از گندمیان و بقولات علوفهای به صورت خالص و مخلوط، آزمایشی به صورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال در مرکز تحقیقات کشاورزی کوشکک وابسته به دانشگاه شیراز انجام گرفت. تیمارها شامل کشت یونجه (Medicago sativa L.)، شبدر قرمز (Trifolium pratense L.)، علف باغ (Dactylis glomerata L.)، علف پشمکی نرم (Bromus inermis L.)، علف فستوک پابلند (Festuca arundinceae Schreb) به صورت خالص و هر کدام از گندمیان و بقولات به صورت مخلوط بودند. نتایج نشان داد که یونجه خالص و مخلوطهای آن با گندمیان در سال اول با پنج چین ودر سال دوم با هفت چین علوفه دارای بالاترین عملکرد کل ماده خشک بودند و با تیمارهای گروه شبدر قرمز و مخلوطهای آن تفاوت معنیداری داشتند. در تیمارهای گروه یونجه و مخلوطهای آن بالاترین عملکرد ماده خشک مربوط به مخلوطهای یونجه-علف پشمکی و یونجه-علف فستوک در سال دوم بودند. عملکردهای کل ماده خشک در سال دوم اسقرار گیاهان بیشتر از سال اول بودند. به طور کلی، شرکت گندمیان علوفهای سبب بهبود عملکرد تجمعی، به ویژه در سال دوم اسقرار شد. رشد و نمو شبدر قرمز در رقابت با گندمیان کمتر از یونجه بود. درصد ترکیب گونهای هم علف پشمکی و هم علف فستوک در حالت مخلوط با یونجه کم بود، ولی در مخلوط با شبدر قرمز افزایش یافت. علف باغ در مخلوطها از قدرت رقابت ضعیفتری نسبت به علفهای پشمکی و فستوک در هر دو سال برخوردار بود و به نظر نمیرسد بتواند با یونجه در شرایط اقلیمی منطقه رقابت کند. در عین حال، در سال دوم در مخلوط با شبدر قرمز بخش عمدهای از علوفه مخلوط را تشکیل داد. در کشت مخلوط یونجه-علف پشمکی، یونجه به عنوان گیاه غالب و در کشت مخلوط شبدر قرمز ـ علف پشمکی، علف پشمکی نرم به عنوان گیاه غالب شناخته شد. در مجموع، مخلوطهای علوفه یونجه ـ علف پشمکی و یونجه-علف فستوک، عملکرد کل ماده خشک بیشتری در هر دو سال تولید کردند و به نظر میرسد در بلند مدت بهتر بتوانند در شرایط منطقه دوام بیاورند.
بقولات علوفهای.
قدرت رقابت
کشت خالص
کشت مخلوط
گندمیان علوفهای
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19631_d35cfec4f9989f12c6af208e74945d25.pdf
علوم گیاهان زراعی ایران
2008-4811
2008-4811
1387
39
1
بررسی ارتباط عملکرد و اجزای عملکرد دانه با میزان روغن، ترکیب اسیدهای چرب و پروتئین دانه سویا (Glycine max L.)
منیژه
سبکدست
حسن
زینالی خانقاه
فرنگیس
خیالپرست
به منظور مطالعه ارتباط عملکرد دانه با مقدار و کیفیت روغن سویا، تعداد 20 رقم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در دولت آباد کرج کاشته شد. در مجموع 25 صفت مربوط به رشد رویشی، زایشی و اجزاء عملکرد و نیز درصد روغن و ترکیبات اسید چرب در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام از نظر همه صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام می نماید. طول دوره پرشدن دانه و طول غلاف بیشترین و عملکرد تک بوته کمترین وراثت پذیری عمومی را داشتند. در برآورد همبستگی صفات، صفت درصد اسید اولئیک با صفات طول دانه و عملکرد روغن همبستگی مثبت و با درصدهای اسید لینولنیک و اسید لینولئیک همبستگی منفی داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام براساس عملکرد روغن، 3/91 درصد تغییرات در عملکرد روغن توسط صفتهای درصد استئاریک، تعداد دانه در غلاف و وزن صددانه توجیه گردید. لذا از این سه صفت برای انجام تجزیه علیت استفاده شد. نتایج تجزیه علیت نشان داد که درصد اسیداستئاریک و تعداد غلاف اثر مستقیم مثبت و بالایی بر عملکرد روغن دارند. در تجزیه به مؤلفههای اصلی شش مؤلفه شناسایی شد که 69/79 درصد تنوع را در بر میگرفتند. درصد اولئیک با عرض بذر در مؤلفه چهارم قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد میتوان از صفات اندازه بذر برای افزایش درصد اسید چرب اولئیک استفاده کرد.
اسیدهای چرب.
پروتئین دانه
تجزیه به مؤلفههای اصلی
تجزیه علیت
تجزیه همبستگی
روغن دانه
سویا
2008
10
22
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_19632_2cf671ff79189f9fe37d11b8edc4a53a.pdf