TY - JOUR ID - 84700 TI - تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های عدس با استفاده از شاخص‌های روش‌ امی JO - علوم گیاهان زراعی ایران JA - IJFCS LA - fa SN - 2008-4811 AU - کریمی زاده, رحمت الله AU - پزشکپور, پیام AU - مهربان, اصغر AU - شریفی, پیمان AU - برزعلی, محمد AD - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران. AD - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد، ایران AD - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران. AD - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران AD - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 52 IS - 4 SP - 197 EP - 209 KW - بای‌پلات KW - پایداری عملکرد KW - سازگاری KW - شاخص برتری KW - عدس DO - 10.22059/ijfcs.2020.310524.654752 N2 - در این پژوهش، 12 ژنوتیپ امیدبخش عدس به‌همراه ارقام کیمیا و گچساران به‌مدت سه سال زراعی (92-1389) در مناطق گچساران، گنبد، خرم‌آباد و مغان کشت ‌شدند. تجزیه واریانس AMMI نشان داد که اثرات محیط، ژنوتیپ، برهمکنش ژنوتیپ و محیط و شش مؤلفه اصلی اول معنی‌دار بودند. ژنوتیپ شماره چهار (1196 کیلوگرم در هکتار) بیشترین عملکرد دانه را داشت. شاخص ASV، ژنوتیپ‌های هشت، 11، 14، 10 و شش، شاخص SIPC، ژنوتیپ‌های نه، 14، 11، 10 و 12، شاخص EV، ژنوتیپ‌های نه، 12، 14، 10 و چهار، شاخص ZA، ژنوتیپ‌های 14، 11، نه، هشت و شش و شاخص WAAS، ژنوتیپ‌های 11، 14، هشت، شش و یک را به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب کردند. بر اساس شاخص ssiASV، ژنوتیپ‌های چهار، هشت، شش، 10 و هفت، شاخص ssiSIPC، ژنوتیپ‌های نه، چهار، شش و هشت، شاخص ssiEV، ژنوتیپ‌های چهار، نه و 12، شاخص ssiZA، ژنوتیپ‌های شش، هشت، نه و چهار و شاخص ssiWAAS، ژنوتیپ‌های چهار، شش و هشت برترین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد و پایداری بودند. بر اساس بای‌پلات AMMI1، ژنوتیپ‌های شش، چهار و هشت با عملکرد دانه‌ بیشتر از عملکرد کل و کم­ترین مقادیر IPCA1، به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار با سازگاری عمومی بالا شناسایی شدند. در بای‌پلات AMMI2، ژنوتیپ‌های شماره چهار، هشت، نه و 12، علاوه بر پایداری عمومی بالا، دارای عملکرد دانه‌ای بالاتر از میانگین کل بودند. پایدارترین ژنوتیپ‌ها در شاخص برتری ژنوتیپ‌های شماره چهار و شش بودند. در مجموع و بر اساس شاخص‌های مختلف، ژنوتیپ‌های شماره چهار، شش و هشت در بسیاری از محیط‌ها، دارای عملکرد بالا و در بیشتر روش‌ها، دارای پایداری مطلوبی بودند و می‌توانند گزینه‌ معرفی ارقام جدید باشند. UR - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_84700.html L1 - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_84700_3befcfd44ed0be68380cd86c34f412d2.pdf ER -