TY - JOUR ID - 78036 TI - مطالعه برخی واکنش‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی سه رقم گندم زراعی (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش رطوبتی در منطقه البرز JO - علوم گیاهان زراعی ایران JA - IJFCS LA - fa SN - 2008-4811 AU - صالحی, فرشاد AU - احمدی, علی AU - میراب زاده اردکانی, مجتبی AD - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران AD - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 51 IS - 2 SP - 147 EP - 157 KW - انتقال مجدد KW - تنش اکسیداتیو KW - خشکی KW - صفات رشدی KW - هیدرات‌های کربن محلول DO - 10.22059/ijfcs.2019.266111.654525 N2 - تنش خشکی به عنوان یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی، به‌طور جدی بر تولید و کیفیت محصولات زراعی تأثیر می‌گذارد وافزایش تغییرات اقلیمی جهانی، وضعیت را جدی‌تر می‌کند. به‌منظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و بیوشیمایی ارقام زراعی گندم تحت شرایط محدودیت رطوبت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و بر پایه‌ طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 94-1393اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه رقم گندم پیشتاز، سیوند و پارسی (رقم‌های توصیه‌شده برای منطقه‌ موردبررسی)، و چهار رژیم رطوبتی (70، 90، 110 و 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) بودند. نتایج نشان داد که رقم سیوند با میانگین 436 سانتی‌مترمربع تحت رژیم رطوبتی شاهد (70 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر)، دارای بیشترین سطح برگ و رقم پیشتاز با 12/0 میلی‌گرم در دقیقه تحت تنش (120 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر)، بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز را داشتند. افزایش فاصله آبیاری از 70 به 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی، منجر به کاهش سطح برگ، طول ساقه و میزان ذخیره‌سازی هیدرات‌های کربن محلول و افزایش عدد کلروفیل‌متر (اسپد)، میزان انتقال‌مجدد، کارایی انتقال مجدد هیدرات‌های کربن محلول و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان شد. ارقام گندم مورد بررسی از نظر میزان ذخیره‌سازی هیدرات‌های کربن محلول، اختلاف معنی‌داری نداشتند. در مقابل، از نظر میزان انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد هیدرات‌های کربن محلول، رقم پیشتاز به‌ترتیب با میانگین 362 میلی‌گرم و 91 درصد بیشترین مقدار را داشت. بنا بر نتایج این پژوهش، به جهت کارایی بالای رقم پیشتاز در انتقال مجدد هیدرات‌های کربن محلول و همچنین ظرفیت بالای آنزیمی، به‌ویژه در شرایط تنش خشکی، می‌توان کشت این رقم را برای مناطقی که دارای محدودیت رطوبت در انتهای فصل رشد می‌باشند، در نظر گرفت. UR - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_78036.html L1 - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_78036_38e78821a66867114b4b70ac489bac10.pdf ER -