TY - JOUR ID - 22060 TI - مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در ژنوتیپ‌های کلزا به روش GGE بای‌پلات JO - علوم گیاهان زراعی ایران JA - IJFCS LA - fa SN - 2008-4811 AU - فرزاد جاویدفر, فرزاد AU - علیزاده, بهرام AU - امیری اوغان, حسن AU - صباغ نیا, ناصر AD - Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 41 IS - 4 SP - 771 EP - 779 KW - آزمایشات ناحیه‌ای عملکرد KW - سازگاری عمومی KW - عملکرد KW - کلزای زمستانه DO - N2 - ارزیابی ژنوتیپ‌ها و شناسایی محیط‌های بزرگ از اهداف مهم آزمایشات ناحیه‌ای عملکرد می‌باشند. اگرچه عملکرد اندازه‌گیری شده ترکیب اثرات ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط است، ولی فقط اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در ارزیابی ژنوتیپ‌ها و شناسایی محیط‌های بزرگ دخالت دارند. روش GGE بای‌پلات با بررسی توام اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در آزمایشات ناحیه‌ای عملکرد، شناسایی محیط‌های بزرگ را تسهیل می‌کند. در این مطالعه، از روش GGE بای‌پلات برای تجزیه آزمایشات ناحیه‌ای کلزای زمستانه (Brassica napus L.) استفاده شد. دو مولفه اصلی اول مدل رگرسیون مکانی، 65 درصد از کل تغییرات مشاهده شده را توجیه نمودند. نمودار چند‌ضلعی بای‌پلات نشان داد که شش ژنوتیپ برتر و سه محیط بزرگ بر اساس مدل رگرسیون مکانی وجود دارد. بر اساس بای‌پلات ژنوتیپ ایده‌آل، ژنوتیپ DP.94.8 براساس هر دو مقوله پایداری و میانگین عملکرد، بهتر از سایر ژنوتیپ‌ها در تمامی محیط‌های مورد مطالعه بود و سازگاری عمومی بالایی داشت. بررسی عملکرد نسبی ژنوتیپ‌ها در محیط کرج نشان داد که ژنوتیپ SLM046 بیشترین عملکرد را در این محیط دارا می‌باشد. بر اساس منابع تغییر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، ژنوتیپ‌های Olara، Consul و SLM046 ژنوتیپ‌های مناسب و برتر با سازگاری خصوصی برای هرکدام از محیط‌های بزرگ تحت کشت کلزا در ایران بودند. بر اساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپ‌های Olaraو Consul به ترتیب برای مناطق اراک و شهرکرد و ژنوتیپ SLM046 برای مناطق اصفهان، اسلام‌آباد، سنندج، زرقان، زنجان، کرج و همدان پیشنهاد می شوند UR - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_22060.html L1 - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_22060_1972cf11e95b94ea8c94d6ad7bfaee88.pdf ER -