TY - JOUR ID - 20712 TI - بررسی فیزیولوژیک دفع سدیم در بافت‌های مختلف ارقام حساس و متحمل به شوری گندم (Triticum aestivum L.) JO - علوم گیاهان زراعی ایران JA - IJFCS LA - fa SN - 2008-4811 AU - راهنما قهفرخی, افراسیاب AU - پوستینی, کاظم AU - توکل افشاری, رضا AU - احمدی, علی AU - علیزاده, هوشنگ AD - Y1 - 2010 PY - 2010 VL - 41 IS - 1 SP - EP - KW - تنش شوری KW - توزیع یونی KW - دفع سدیم KW - عملکرد دانه KW - گندم DO - N2 - مطالعه واکنش‌های فیزیولوژیک ارقام مختلف گندم به تنش شوری می‌تواند منجر به شناسایی مکانیزم‌های موثر در تحمل شوری گردد. هفت رقم گندم نان متفاوت از نظر توان تجمع یون سدیم و نیز تحمل شوری برای ارزیابی نحوه توزیع یونی و میزان تجمع و دفع سدیم در بافت‌های مختلف گیاه در شرایط تنش شوری مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت شناسایی الگوی توزیع یونی در بوته، غلظت یون سدیم (Na+)، پتاسیم (K+) و نسبت K+/Na+ در بافت‌های مختلف گیاه شامل ریشه، پهنک برگ سوم، غلاف و پهنک برگ پرچم در سه سطح شوری (صفر، 100 میلی‌مولار و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) و همچنین تأثیر تنش شوری بر عملکرد دانه و ماده خشک اندام هوایی و ریشه در آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تحمل شوری در گونه‌های گندم مورد مطالعه با تجمع مقادیر پایینی از یون Na+ در برگ‌ها همراه بود. دامنه متفاوتی از تجمع و دفع یون Na+ در ریشه و بافت‌های هوایی ارقام مورد مطالعه مشاهده شد. غلظت این یون از ریشه به سمت بافت هوایی به طور معنی‌داری کاهش یافت و مقدار آن در برگ‌های مسن بطور معنی‌داری بیشتر از جوان‌ترین برگ یعنی پهنک برگ پرچم بود. غلاف برگ پرچم به عنوان یک محل نگهداری و ممانعت از انتقال یون Na+ به پهنک برگ پرچم مورد شناسایی قرار گرفت. ارقام متحمل به شوری میزان یون Na+ بیشتری را در ریشه، برگ‌های مسن و غلاف برگ خود نگهداری نموده و میزان تجمع یون Na+ کمتر و نسبت K+/Na+ بالاتری در پهنک برگ پرچم در مقایسه با سایر بافت‌ها داشتند. به نظر می‌رسد تفاوت در الگوی توزیع یونی، از جمله تجمع کمتر یون Na+ و حفظ نسبت‌های بالاتر K+/Na+ در بافت هوایی به ویژه در پهنک برگ پرچم و بافت‌های جوان و حفظ و نگهداری یون Na+ در غلاف برگ‌ها از مهم‌ترین مکانیزم‌های درگیر در بهبود تحمل شوری در ارقام متحمل باشند. UR - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_20712.html L1 - https://ijfcs.ut.ac.ir/article_20712_43c0a5c36d136ac2c0075aba334e6b37.pdf ER -