ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر پرایمینگ بذر و سطوح مختلف کود اوره بر عملکرد و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت
به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در سال زراعی 86-85 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مصرف نیتروژن بصورت کود اوره در سه سطح (250،150و 350 کیلوگرم در هکتار) به عنوان فاکتور اصلی و پرایمینگ بذر (پرایم و عدم پرایم کردن) و هیبرید های ذرت شامل SC704 و KOSS444 هر کدام در دو سطح بعنوان فاکتور فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بالاترین میزان عملکرد دانه، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن هزار دانه ، طول و قطر بلال در گیاهان پرایم شده رقم SC704 وجود داشت. سطوح کود اوره نیز تاثیر معنی داری بر عملکرد و اجزای آن داشت بطوریکه بیشترین میزان آن مربوط به تیمار مصرف 350 کیلوگرم در هکتار اوره بود. تعداد ردیف دانه در بلال در گیاهانی که بذر آنها پرایم شدند بیشتر از گیاهان پرایم نشده بود و گیاهانی که بذر آنها پرایم شده بود در تمام سطوح مصرف کود دارای تعداد ردیف دانه در بلال بیشتری در مقایسه با تیمار عدم پرایم بودند. بیشترین و کمترین تعداد دانه در ردیف به ترتیب در گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده رقم SC704 و مصرف 350 کیلوگرم در هکتار کود اوره و گیاهان حاصل از بذرهای پرایم نشده رقم KOSS444 و مقدار مصرف 150کیلوگرم در هکتار کود اوره حاصل گردید. با افزایش میزان مصرف کود اوره، وزن هزار دانه در هر دو هیبرید افزایش یافت و بیشترین وزن هزاردانه در رقم پرایم شده SC704 با مصرف 350 کیلوگرم کود اوره در هکتار حاصل گردید. بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که هیدرو پرایمینگ بذر باعث بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دو هیبرید می گردد و هیبرید SC704 نسبت به KOSS444 برتری دارد.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29036_46776a9913377dcee2f8332fdbc0b7fd.pdf
2012-11-21
381
389
10.22059/ijfcs.2012.29036
اجزای عملکرد
اوره
پرایمینگ بذر
ذرت
عملکرد
حمید
عباس دخت
habbasdokht@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه صنعتی شاهرود
AUTHOR
محمدرضا
عدالت پیشه
habbasdokht2@yahoo.com
2
کارشناس ارشد شاهرود
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر نظام های کم آبیاری و کود شیمیایی و زیستی فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی شلغم علوفهای (L. Brassica rapa)
به منظور بررسی تاثیر باکتریهای حل کننده فسفات و کود شیمیایی فسفر بر عملکرد شلغم علوفهای در شرایط کم آبیاری، آزمایشی در سال 1388 در مزرعه آموزشی- پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اول شامل پنج سطح کم آبیاری (شاهد بدون آبیاری، یک مرتبه آبیاری در زمان کاشت، آبیاری در زمان کاشت + آبیاری در آغاز تشکیل غدهها، آبیاری در زمان کاشت + آبیاری در آغاز تشکیل غدهها + آبیاری در آغاز رشد ساقه و آبیاری کامل در تمام دوره رشد بر اساس نیاز آبی گیاه) به کرت اصلی و عامل دوم شامل چهار سطح کودی (شاهد بدون کود فسفر، 100% کود شیمایی فسفره بر اساس آزمون خاک، 50% کود شیمیایی+ تلقیح بذر با زاد مایه باکتری سودوموناس پوتیدا سویههای 41 و 168 و تلقیح بذر با زاد مایه باکتریهای سودوموناس پوتیدا به تنهایی) به کرت فرعی تخصیص داده شدند. نتایج نشان داد که گیاه شلغم علوفهای به تنش خشکی به ویژه در مرحله جوانه زنی و سبز شدن، بسیار حساس است و در صورت اعمال کم آبیاری، تامین آب در این مرحله میتواند نقش بسیار مهمی در افزایش عملکرد داشته باشد. این در حالی است که آبیاری در زمان آغاز رشد ساقه، تاثیری بر افزایش عملکرد علوفه این گیاه نداشت. همچنین نتایج نشان داد استفاده از کود شیمیایی و زیستی فسفر در کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی بر رشد و عملکرد این گیاه موثر بود. با افزایش شدت تنش خشکی، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی متابولیسمی علوفه شلغم از یک روند کاهشی پیروی نمود در حالی که در همین شرایط مقدار الیاف نامحلول در شویندههای اسیدی، کربوهیدرات محلول در آب و پروتئین خام از یک روند افزایشی پیروی کرد. به طور کلی در تولید شلغم علوفهای میتوان کود تلفیقی را جایگزین کود کامل شیمیایی فسفر نمود. عملکرد علوفه کل در تیمار کود تلفیقی تنها 8 درصد در مقایسه با تیمار کود کامل شیمیایی کاهش یافت. این در حالی است که با مصرف کود تلفیقی 50 درصد در مصرف کود شیمیایی صرفه جویی شد. شایان ذکر است که تیمار کود تلفیقی توانست اثر تنش خشکی را بر رشد و عملکرد شلغم تعدیل نماید.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29037_b5bf3d7dab9a0bb36aba9ea1b4d65cb4.pdf
2012-11-21
391
403
10.22059/ijfcs.2012.29037
باکتری سودوموناس
تنش خشکی
شلغم علوفهای
کیفیت علوفه
رضا
کشاورز افشار
keshavarz2@mailinator.com
1
دانشجوی دکتری
AUTHOR
محمدرضا
چائی چی
rchaichi@ut.ac.ir
2
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
مقدم
moghaddam@mailinator.com
3
استادیار دانشگاه تهران
AUTHOR
سیدمحمدرضا
احتشامی
rekeshavarz@ut.ac.ir
4
استادیار دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر تنش گرمای انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و ارزیابی شاخصهای تحمل تنش در جو (Hordeum vulgare L.)
اثر تنش گرمای انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد در 11 رگه جو ارسالی از مرکز تحقیقات ایکاردا و یک رقم شاهد منطقه (ایذه) طی دو سال (86-1384) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران مورد ارزیابی قرار گرفت. هر رگه در یک کرت شش خطی و در دو تاریخ، کاشت رایج منطقه (اواسط آذرماه) و دیرکاشتی (اواخر دیماه) و در سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. نتایج نشان داد که تنش گرمای ناشی از اعمال دیرکاشتی بهصورت معنیداری میانگین دوسالانة تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و عملکرد دانه را بهترتیب بهمیزان 2/25، 3/6، 6/3 و 8/34 درصد کاهش داد ولی طول دوره پرشدن دانه کاهش معنیداری نداشت. تعداد روز تا سنبلهدهی بیشترین همبستگی معنیدار (65/0-) را با عملکرد در شرایط تنش نشان داد. شاخصهای میانگین محصولدهی (MP)، میانگین هندسی محصولدهی (GMP) و شاخص تحمل تنش (STI) که در هر دو شرایط تنش و طبیعی همبستگی مثبت، معنیدار و بسیار بالاتری با عملکرد داشتند، مناسبترین شاخصها در شناسایی رگههای متحمل به گرما و پرمحصول در هردو شرایط طبیعی و تنش گرما بودند. بر اساس نتایج دوساله میتوان رگه 6 را با بیشترین مقدار برای شاخصهای STI، GMP و MP و بالاترین عملکرد دانه ، بهعنوان رگه متحمل به شرایط تنش گرما جهت کشت در مناطق گرمسیری معرفی نمود.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29038_6765b6d64d689eb2578ff301ca473ff7.pdf
2012-11-21
405
420
10.22059/ijfcs.2012.29038
تنش گرما
جو
شاخصهای تحمل تنش
عملکرد
وحید
باوی
vahidbavei@gmail.com
1
مربی ایستگاه تحقیقات کشاورزی
AUTHOR
بهروز
واعظی
vaezi3@mailinator.com
2
استادیار تحقیقات کشاورزی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاثیر کمآبیاری و کودهای فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی دو رقم سورگوم دانهای (کیمیا و سپیده)
به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و شیمیایی فسفر و همچنین کمآبیاری بر ویژگیهای کمی و کیفی دو رقم سورگوم دانهای، آزمایشی در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. کرتهای اصلی به رژیمهای آبیاری در دو سطح: آبیاری کامل (IRN) و کمآبیاری به صورت آبیاری کامل تا مرحله 8-6 برگی و پس از آن آبیاری در مراحل 12-10 برگی، آغاز گلدهی، آغاز دانه بندی و آغاز شیری شدن دانه (IRS)، کرتهای فرعی به عامل رقم در دو سطح: سورگوم دانهای رقم کیمیا (KI) و سورگوم دانهای رقم سپیده (SP) و کرتهای فرعی فرعی به سیستمهای کودی در چهار سطح: بدون کود شیمیایی فسفر و کود بیولوژیک (P0)، کود شیمیایی فسفر (P100)، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس و قارچ میکوریزا (M+ Ps) و تلقیح بذر با باکتری سودوموناس و قارچ میکوریزا + 50% کود شیمیایی فسفر (P50+M+Ps) اختصاص یافتند. نتایج تحقیق نشان داد که بالاترین عملکرد بیولوژیک در شرایط آبیاری کامل را رقم سپیده و با کاربرد کود تلفیقی و در شرایط کمآبیاری نیز مجددا رقم سپیده با کاربرد کود تلفیقی و بیولوژیک تولید کرد. در بررسی اثر تیمارها بر عملکرد دانه، بیشترین عملکرد دانه را در شرایط آبیاری کامل کود شیمیایی
( kg/ha11694) و در شرایط کمآبیاری کودهای تلفیقی 9479 و بیولوژیک 9186 کیلوگرم/ هکتار تولید کردند. در بین دو رقم مورد آزمایش در مجموع رقم کیمیا از 8 درصد عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با رقم سپیده برخوردار بود. در رابطه با میزان فسفر و پروتئین خام دانه نتایج نشان داد که رقم کیمیا از میزان فسفر دانه بیشتر اما پروتئین خام دانه کمتری در مقایسه با رقم سپیده برخوردار بود. تنش کمآبیاری منجر به کاهش معنیدار فسفر دانه رقم سپیده شد در حالیکه این تنش تاثیری بر محتوای فسفر دانه رقم کیمیا نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که روش کمآبیاری منجر به صرفه جویی 41 درصدی آب آبیاری شد در حالیکه تنها 17 درصد عملکرد دانه را کاهش داد. این مطلب کارایی بالای این روش کم آبیاری و سودمندی آن برای کشاورزی ایران را نشان می دهد.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29039_985ebe10b1fa5f47aff715e637ab995c.pdf
2012-11-21
421
435
10.22059/ijfcs.2012.29039
باکتریهای حل کننده فسفات
پروتئین خام دانه
سودوموناس
فسفر دانه
میکوریزا
محیا
انصاری جوینی
anasari@mailinator.com
1
دانشجوی دکتری تهران
AUTHOR
محمدرضا
چایی چی
rchaichi@ut.ac.ir
2
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
سیدمحمدرضا
احتشامی
rekeshavarz@ut.ac.ir
3
استادیار دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثرات محلولپاشی اسیدآبسزیک بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود
در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی
به منظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدآبسزیک بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. آبیاری (دیم و آبیاری تکمیلی در مرحله شروع نیامبندی) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی اسیدآبسزیک )صفر و ppm20) و رقم (آزاد و محلی ماهیدشت یا بیونیج) به صورت فاکتوریل به کرتهای فرعی اختصاص یافتند. نتایج نشان داد، آبیاری تکمیلی باعث بهبود قابل ملاحظه صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک گردید. ارقام از نظر تعداد روز تا 50% گلدهی و نیامبندی، طول و عرض نیام با یکدیگر اختلاف داشتند. در صورتیکه اثر آبیاری تکمیلی و اسیدآبسزیک بر این صفات معنیدار نبود. در کشت دیم، بوتههای تیمار شده با اسیدآبسزیک دارای ارتفاع بوته و نیز تعداد نیام بیشتری نسبت به بوته های شاهد بودند. همچنین کاربرد اسیدآبسزیک در این شرایط منجر به افزایش معنیدار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در ارقام نخود تا حد تیمار آبیاری تکمیلی شد.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29040_fe619f1182ac290d5b4aefca245eacb5.pdf
2012-11-21
437
445
10.22059/ijfcs.2012.29040
اسیدآبسزیک
تنش خشکی
نخود
محبوبه
قاسمی
mahboubehghassemi3@yahoo.com
1
دانشجوی سابق ارشد
AUTHOR
علی اشرف
مهرابی
alia.mehrabi@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه ایلام
AUTHOR
خلیل
فصیحی
mahboubehghassemi2@yahoo.com
3
استادیار دانشگاه ایلام
AUTHOR
محمدمهدی
پورسیابیدی
mahboubehghassemi@yahoo.com
4
مربی و رئیس بخش تحقیقات اصلاح و تهیه و نهال بذر ایلام
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی برخی صفات مرفو- فیزیولوژیک و پایداری عملــکرد دانه در ژنوتیپ های امید بخش گندم نان زمستانه و بینابین در مناطق سرد کشور
دستیابی به ارقام گندم با عملکرد بالا و پایدار و واجد صفات مطلوب مرفو- فیزیولوژیک از اهداف اصلی برنامه های بهنژادی گندم می باشد. جهت تعیین پایداری عملکرد دانه و سازگاری، 18 ژنوتیپ پیشرفته گندم زمستانه و بینابین در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در 2 سال زراعی 87-1385 در 9 ایستگاه تحقیقاتی اقلیم سرد کشور(کرج، اراک، اردبیل، جلگه رخ، میاندوآب، همدان، مشهد، قزوین و خوی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل ازتجزیه واریانس مرکب تفاوت معنی داری در سطح 1% برای اثر ژنوتیپ، اثرمتقابل سال مکان و اثر متقابل سه جانبه سال ژنوتیپ مکان نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه پایداری به روش گزینش همزمان برای عملکرد وپایداری ، ژنوتیپ های شماره 3 و 8 (C-85-3 و C-85-8) با داشتن بالاترین مقدار معیار گزینش همزمان برای عملکرد وپایداری (13=YS) به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد بالا و پایدار و ژنوتیپ شماره 5 (C-85-5 ) با داشتن کمترین عملکرد دانه و YS (8- =(YS به عنوان ژنوتیپ با کمترین پایداری شناسایی گردیدند. بر اساس روش تجزیه امی (AMMI) ژنوتیپ های شماره 9 ، 13 ، 18 و 8 پایدارتر ودارای سازگاری عمومی نسبت به محیط های مورد بررسی بودند و این مدل قادر به تفکیک محیط ها به گروههای متفاوت بود بطوری که هر محیط یا گروه محیطی قادر به شناسایی ژنوتیپ های برتر با سازگاری خصوصی بودند. نتایج مربوط به برآورد سهم اندوخته ساقه قبل از مرحله گرده افشانی در عملکرد دانه (انتقال مجدد) نشان داد که ژنوتیپ های شماره 17 ، 5 ، 8 ، 18 و 3 از بیشترین مقدار انتقال مجدد در مقایسه با بقیه ژنوتیپ ها برخوردار بودند. ضرائب همبستگی ساده بین صفات نشان داد که همبستگی عملکرد دانه با صفات بیو ماس درزمان گلدهی و رسیدن، وزن پدانکل در زمان گلدهی، وزن سنبله ها در زمان رسیدن وتعداد دانه درسنبله مثبت و معنی دار و با درصد انتقال مجدد منفی و معنی دار بود.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29041_bb13d2cc3ab15f2024527c837c548479.pdf
2012-11-21
447
459
10.22059/ijfcs.2012.29041
انتقال مجدد آسیمیلات.
پایداری عملکرد
تجزیه AMMI
گزینش همزمان
محمدهادی
موسویان
mehom32@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد
AUTHOR
امیر
یزدان سپاس
yazdansepas@mailinator.com
2
دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
اشکبوس
امینی
amini_ashk@yahoo.com
3
مربی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
محمدرضا
بی همتا
mrghanad@ut.ac.ir
4
استاد دانشگاه تهران
AUTHOR
محمدجواد
حاجی علیان
mehom3@yahoo.com
5
دانشجوی سابق ارشد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پاسخ ژنوتیپ های مختلف لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) به کمبود روی در شرایط گلخانه
کمبود روی در خاک های آهکی عامل محدود کننده عملکرد و کیفیت محصول است. لوبیا گیاهی حساس به کمبود روی می باشد. برای بررسی پاسخ ژنوتیپ های مختلف لوبیا به کمبود روی خاک، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل که عامل اول دو سطح روی (0 و 10 میلیگرم روی در کیلوگرم خاک به صورت سولفات روی ) و عامل دوم 12 ژنوتیپ لوبیا بودند که با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. جذب روی بخش های جوان و مسن اندام هوایی همبستگی معنی داری با روی کارایی کل داشت اما غلظت روی بخش های جوان و مسن اندام هوایی همبستگی کمتری با روی کارایی کل داشت. بنابراین، شاخص جذب روی نسبت به غلظت روی خصوصیت مناسب تری برای شناسایی ژنوتیپ های لوبیای روی کارا می باشد. در شرایط کفایت روی در تمام ژنوتیپ ها ، تولید ماده خشک در مقایسه با گیاهان کشت شده در شرایط کمبود روی افزایش یافت. در شرایط کمبود روی، تولید ماده خشک بخش جوان اندام هوایی در ژنوتیپ های غیرروی کارا کمتر بود. اما در بخش مسن اندام هوایی ماده خشک بیشتری به دست آمد. به علاوه، پاسخ ژنوتیپ های غیر روی کارا در مقایسه با ژنوتیپ های روی کارا نسبت به کاربرد کود روی بیشتر بود.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29042_892726144ac45a78f9f0e559f8d73fb4.pdf
2012-11-21
461
468
10.22059/ijfcs.2012.29042
بخش جوان و مسن اندام هوایی
روی کارایی
غلظت و جذب روی
لوبیا
محسن
بیگی
mohsenbeygi632@gmail.com
1
دانشجوی ارشد تهران
AUTHOR
غلامرضا
ثواقبی
savaghebi@mailinato.com
2
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
بابک
متشرع زاده
mohsenbeygi63@gmail.com
3
استادیار دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و تعیین ترکیبپذیری لاینهای آفتابگردان از طریق تجزیه لاین در تستر
به منظور برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و قابلیت ترکیبپذیری لاینهای آفتابگردان، آزمایشی با استفاده از 41 ژنوتیپ شامل 13 والد پدری، دو والد مادری و 26 هیبرید حاصل از آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار برای کلیه صفات به جز صفت تعداد روز از کاشت تا سبز شدن معنیدار شد. میانگین مربعات والدین در مقابل تلاقی و نیز اثر والدین برای اکثر صفات معنیدار شد. اثر تلاقیها برای کلیه صفات معنیدار شد. اثر لاینها برای صفاتی نظیر روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و عملکرد دانه در کرت معنیدار شد. میانگین مربعات تسترها برای صفاتی چون عملکرد دانه در کرت، وزن هزار دانه و درصد روغن معنیدار شده است. اثرات متقابل لاین در تستر جز در صفات وزن هزار دانه و روز تا 5% گلدهی برای بقیه صفات معنیدار نبوده است. نتایج ارزیابی ترکیبپذیری، تستر (CMS19) و هیبرید (CMSB × R7) را به عنوان مناسبترین لاین و هیبرید تعیین کرد. برای صفت عملکرد دانه در کرت واریانس افزایشی بیشتر از واریانس غالبیت و برای صفات وزن هزار دانه و عملکرد روغن واریانس غالبیت بیشتر از واریانس افزایشی برآورد شده است.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29043_fdbb9f55ae4c083f3cb5f28ea64eda05.pdf
2012-11-21
469
479
10.22059/ijfcs.2012.29043
ترکیبپذیری عمومی
و خصوصی
واریانس افزایشی
واریانس غالبیت
وراثتپذیری
سمانه
عارفی
samanearefi20073@gmail.com
1
دانشجوی سابق ارشد
AUTHOR
حبیب اله
سمیع زاده
samiezadeh2@mailinator.com
2
استادیار دانشگاه گیلان
AUTHOR
علیرضا
نبی پور
samanearefi20072@gmail.com
3
استادیار موسسه تحقیقات تهیه نهال و بذر
AUTHOR
محمد
جواهردشتی
samanearefi2007@gmail.com
4
مربی دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تجزیه ژنتیکی مقاومت به سن گندم (Eurygaster integriceps)
به منظور بررسی قابلیت توارث و شناخت ماهیت عمل ژن های کنترل کننده مقاومت به سن گندم(Eurygaster integriceps) و صفات مرتبط با آن در گندم نان یک لاین مقاوم (15) و یک لاین حساس (12) تلاقی داده شدند. نسل های F1، F2 و نسل های حاصل از تلاقی برگشتی (BC1 و BC2 ) آنها بدست آمد. والدین به همراه نسل های F1 ،F2، BC1 وBC2 در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج کشت و برای مقاومت به سن گندم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس وزنی نشان داد که در کلیه صفات وزن دانه های سن زده، وزن کل دانه ها در سنبله های سن زده، وزن 50 دانه سن زده، وزن سنبله های سن زده و درصد سن زدگی بین شش نسل مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد. تجزیه میانگین نسلها با استفاده از آزمون مقیاس مشترک نشان داد که در مقاومت به سن گندم اجزای افزایشی، غالبیت و اپیستازی نقش دارد، لیکن اجزای غالبیت مهمتر از افزایشی و اپیستازی می باشد. در صفت درصد سن زدگی به عنوان مهمترین صفت موثر در مقاومت، اجزای افزایشی(d)، غالبیت(h)، غالبیت × غالبیت(l) مهمتر از سایر اجزا بودند. برای صفت درصد سن زدگی میزان وراثت پذیری خصوصی نسبتا کم و میزان وراثت پذیری عمومی نسبتا بالا بود که نشان دهنده نقش بارزتر اثرهای غالبیت در مقاومت به سن زدگی است.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29044_90d0fca7429f268650044dab3e17774d.pdf
2012-11-21
481
489
10.22059/ijfcs.2012.29044
تجزیه میانگین نسل ها
سن گندم
عمل ژن
مقاومت.
علی رضا
طالعی
ataleei2@ut.ac.ir
1
استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: ژنتیک و بیومتری، آمار
AUTHOR
محمدرضا
بی همتا
mrghanad@ut.ac.ir
2
استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی
AUTHOR
محمد
ضابط
m_zabet20002@yahoo.com
3
استادیار، دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: ژنتیک بیومتری
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی اثر تنش خشکی بر پایداری غشای سلولی،سرعت فتوسنتز،محتوی نسبی آب و عملکرد دانه چهار رقم لوبیا چیتی
لوبیا چیتی گیاهی حساس به تنش خشکی است، در عین حال در این گیاه از لحاظ مقاومت به خشکی تنوع ژنتیکی مشاهده می شود. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام لوبیا چیتی کشت شده در استان زنجان،آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه زنجان انجام شد. سطوح آبیاری( شاهد و تنش خشکی) در کرت های اصلی و ارقام لوبیا چیتی ( تلاش،COS16، محلی خمین و G14088)، در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که رقم COS16 از بیشترین میزان فتوسنتز(069/4 میکرو مول دی اکسید کربن بر متر مربع بر ثانیه)، پایداری غشای سلولی(77/21 درصد) و محتوی نسبی آب(34/69 درصد) در شرایط تنش خشکی برخوردار بود. در ضمن میزان کاهش فتوسنتز و محتوی نسبی آب در رقم COS16 نسبت به سایر ارقام در شرایط تنش خشکی نسبت به شاهد کمتر بود. همین رقم حداکثر عملکرد دانه را در شرایط تنش داشت(1346 کیلوگرم در هکتار) و میزان کاهش عملکرد دانه آن در شرایط تنش نسبت به شاهد کمتر از سایر ارقام بود. بنابراین به نظر می رسد ارقامی که بتوانند در شرایط تنش خشکی، یکپارچگی غشای سلولی خود را حفظ کنند ، از سرعت فتوسنتز بالاتری برخوردار بوده و عملکرد بیشتری خواهند داشت.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29045_3cb6c7f7ee55522b27c870bc9172fbf2.pdf
2012-11-21
491
499
10.22059/ijfcs.2012.29045
پایداری غشای سلولی
تنش خشکی
سرعت فتوسنتز
لوبیا چیتی
محتوی نسبی آب
حسین
نظری ناسی
hosein_nazari643@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری ارومیه
AUTHOR
فرهاد
جباری
jabbarifarhad2@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه ارومیه
AUTHOR
محمدرضا
عظیمی
azimi@znu.ac.ir
3
استادیار دانشگاه زنجان
AUTHOR
میثم
نوروزیان
hosein_nazari64@yahoo.com
4
کارشناس ارشد دانشگاه زنجان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی قطعات کروموزومی 1RS چاودار در جنس Aegilops با استفاده از نشانگر مولکولی اختصاصی DNA
چاودار به عنوان یک منبع ژنتیکی خارجی توسط اصلاح گرها به وفور در افزایش تنوع ژنتیکی گندم استفاده شده است، و کروموزوم 1R و بخصوص بازوی کوتاه آن 1RS به فراوانی به ژنوم گندم انتقال داده شده است. در مطالعات 1RS و انتخاب موثر از تکنیکهای سیتوژنتیکی، بیوشیمیایی و نشانگرهای DNA استفاده میشود. در این مطالعه وجود قطعات کروموزومی چاودار در بعضی از گونههای خانواده گندمیان با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی 1RS (RyeR3/F3) بررسی شده است. برای این منظور، از چاودار، گندم نان و تعدادی از گونههای جنس Aegilops، DNA ژنومی استخراج و واکنش زنجیره ای پلیمراز با کمک آنزیم TaKaRa Ex TaqTM انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توالی تکثیری مورد انتظار مربوط به رتروترانسپوزونهای gypsy-like با طول bp1451 در DNA ژنومی گونههای چاودار، گندم نان، Ae. biuncialis، Ae. crassa، Ae. cylindrica،Ae. kotschyi ، Ae. speltoides و Ae. taushii بر روی ژل آگارز مشاهده و صحت باندها با کمک دادههای حاصل از توالییابی تائید گردید. با رسم درخت فیلوژنتیکی، گندم نان و چاودار در یک کلاستر و همچنین Ae. crassa، Ae. taushii، Ae. speltoides، Ae. cylindrica و Ae. biuncialis در کلاستر دیگری قرار گرفتند و Ae. kotschyi بیشترین فاصله ژنتیکی را از گندم و چاودار از نظر توالی رتروترانسپوزونی مورد بررسی داشت. این نتایج نشان میدهد که این توالی خاص رتروترانسپوزونی در ژنوم بسیاری از گونههای خانواده گندمیان وجود دارد.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29046_edc7c2945e1cede1700506d5e3593604.pdf
2012-11-21
501
506
10.22059/ijfcs.2012.29046
جفت آغازگر اختصاصی RyeR3/F3
واکنش زنجیرهای پلیمراز
سیوان
احمدی
saywanahmadi2@ut.ac.ir
1
دانشجوی کارشناسی ارشد
AUTHOR
محمدرضا
نقوی
mnaghavi@ut.ac.ir
2
استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی/دانشکده علوم زراعی و دامی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر تنش کم آبی در مراحل انتهایی رشد بر عملکرد و کیفیت روغن دانه ارقام کلزا ((Brassica napus L.
به منظور بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل انتهایی رشد بر عملکرد و کیفیت روغن دانه ارقام کلزا، آزمایش مزرعهای به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی بهمن شهرستان ابرکوه انجام گرفت. در این آزمایش تیمار آبیاری بعنوان عامل اصلی در 4 سطح شامل، (I1) آبیاری معمول بر اساس تخلیه 40 درصد آب قابل استفاده، )2(I آبیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله ساقهدهی تا رسیدگی، )3(I آبیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله گلدهی تا رسیدگی،) 4(I آبیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله دانهبندی تا رسیدگی و ارقام کلزا به عنوان فاکتور فرعی در 5 سطح شامل، هایولا401، زرفام، مدنا، ساریگل و آپشن500 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلاف معنیداری بین ارقام و سطوح آبیاری برای عملکرد دانه، درصد روغن، درصد پروتئین و میزان گلوکوزینولات کنجاله و اسیدهای چرب وجود داشت (01/0P
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29047_988b060113ecf4c95c3c5343f2a756e8.pdf
2012-11-21
507
517
10.22059/ijfcs.2012.29047
اسیدهای چرب
تنش کم آبی
رقم
عملکرد دانه و روغن
گلوکوزینولات.
سید علی محمد
مدرس ثانوی
modaresa@modares.ac.ir
1
استاد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: فیزیولوژی گیاهان زراعی
AUTHOR
علی اکبر
صادقی نژاد
modaresa4@modares.ac.ir
2
دانشجوی ارشد تربیت مدرس
AUTHOR
سیدعلی
طباطبایی
modaresa3@modares.ac.ir
3
استادیار یزد
AUTHOR
کمال
السادات اسیلان
modaresa2@modares.ac.ir
4
استادیار دانشگاه پیام نور کرج
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی همتنظیمی و همبیانی تعدادی از ژنهای پاسخدهنده به تنش شوری در گندم نان (Triticum aestivum L.)
تنشهای غیرزنده از مهمترین عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان زراعی محسوب شده و همه ساله خسارات قابل توجهی به بار میآورند. در بین این تنش ها، تنش اسمزی اهمیت قابل توجهی داشته و در مراحل ابتدایی تنششوری، نیز بروز میکند. در مسیر بررسی نحوه پاسخ گیاه به تنشها، روشهای مختلف آزمایشگاهی و محاسباتی به کار گرفته می شوند تا با شناخت بهتری از مکانیسمهای دخیل در این شرایط، بتوان به درک بهتری از مکانیسم مولکولی پاسخ به تنش دست یافته و همچنین از این شناخت در جهت بهبود تحمل گیاه به شرایط تنش استفاده کرد. یکی از روشهای محاسباتی، تجزیه و بررسی ناحیه بالادست
ژنهاست که دربردارنده توالیهای تنظیمی مختلف می باشند. در این بررسی پس از انتخاب 8 ژن ps16، FBA، AtpE، Tpis، SOD، GCS، TSAو 14-3-3p که در تنش شوری اثر دارند، بررسی توالی بالادست آنها در برنج انجام شد و به موازات این بررسی، الگوی بیان ارتولوگ این ژنها با روش RT-PCR نیمهکمی، تحت تنششوری در گندم نان (رقم روشن و فلات) انجام شد. میزان انطباق این دو روش، در ارائه الگوی بیان ژن و همچنین قابلیت همبیانی و همتنظیمی این ژنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عناصر تنظیمی ژنها و همچنین برنامههای تجزیه توالیهای تنظیمی میتوانند رابطه نسبی قابل انتظاری بین نتایج حاصل از RT-PCR نیمهکمی و تجزیه توالی تنظیمی نشان دهند و ژنهای موردنظر این تحقیق با الگوی همتنظیم متمایز در دو گروه مجزا قرار گرفتند.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29048_e50eb90ff278edbc68c93c0d63050e01.pdf
2012-11-21
519
528
10.22059/ijfcs.2012.29048
تنش شوری
گندم نان.
همتنظیمی
فریبا
ابویی مهریزی
abooei@mailinator.com
1
دانشجوی سابق ارشد
AUTHOR
علیرضا
عباسی
rezabbasi@ut.ac.ir
2
استادیار دانشگاه تهران
AUTHOR
علی اکبر
شاه نجات بوشهری
boushehri@mailinator.com
3
استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک
AUTHOR
بهمن
یزدی صمدی
yazdisamadi@mailinator.com
4
استاد دانشگاه تهران
AUTHOR
هوشنگ
علیزاده
5
استادیار دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و فسفر بر میزان جذب و کارایی نیتروژن در چغندرقند
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و فسفر بر کارایی مصرف و بیلان نیتروژن در چغندرقند رقم زرقان آزمایشی به صورت فاکتوریل (3 × 5) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند واقع در کرج در یک خاک لومی در سال 1386 اجرا شد. پنج سطح نیتروژن شامل مقدارموجود درخاک (شاهد)، 120، 160، 200 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود اوره طی دو مرحله، 50 درصد بعد از آب دوم و الباقی پس از مرحله تنک و وجین مصرف شد. سطوح کود فسفر شامل مقدارموجود درخاک (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار (از منبع سوپر فسفات تریپل) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن بر مقدار جذب نیتروژن توسط اندام هوایی و ریشه چغندرقند و همچنین کارایی میزان جذب نیتروژن کل گیاه معنیدار بود ولی کاربرد مقادیر مختلف کود فسفر و همچنین اثر متقابل نیتروژن و فسفر بر کارایی و بیلان نیتروژن تاثیر معنیداری نداشت. بیشترین و کمترین مقدار نیتروژن جذب شده توسط کل گیاه چغندرقند معادل 447 و 250کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمار کاربرد 240 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و تیمار شاهد بود. از کل نیتروژن جذب شده توسط چغندرقند، 44% به اندامهای هوایی و 56% به ریشه اختصاص یافت. از لحاظ کارآیی استفاده از نیتروژن برای عملکرد شکر، بالاترین میزان کارائی در تیمار بدون مصرف کود (N0P0) با تولید حدود 53 کیلوگرم شکر به ازای هر کیلوگرم نیتروژن جذب شده (35% بیشتر از تیمار مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) حاصل شد. میانگین کارآئی استفاده از نیتروژن نیز معادل 40 کیلوگرم شکر بهازای یک کیلوگرم نیتروژن جذب شده توسط گیاه بود. بهطورکلی، جهت اطمینان در دستیابی به پتانسیل واقعی تولید نیاز است برای هر تن محصول ریشه چغندرقند حدود 5 کیلوگرم نیتروژن خالص در نظر گرفته شود. بنابراین برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و افزایش کارآیی کودهای نیتروژن، لازم است پس از تجزیه خاک و محاسبه مقدار موجودی نیتروژن و در نظرگرفتن عملکرد مورد انتظار، در صورت کمبود و ضرورت از طریق مصرف کود شیمیایی مقدار مورد نیاز را جبران نمود.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29049_48484a0da5ec4c0eee477a38a681341c.pdf
2012-11-21
529
539
10.22059/ijfcs.2012.29049
جذب نیتروژن
عملکرد شکر
فسفر
کارآیی استفاده
کارآیی جذب
حمید
نوشاد
noghabi2@sbsi.ir
1
مربی موسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
محمد
عبداللهیان نوقابی
noghabi2@yahoo.com
2
دانشیار موسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
بابک
بابایی
noghabi@sbsi.ir
3
مربی موسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر آرایشهای مختلف کشت مخلوط یونجهیکساله (Medicago scutellata) و جو بهاره(Hordeum vulgare) بر عملکرد ماده خشک و برخی ویژگیهای کیفی علوفه و سیلو
به منظور تعیین مناسبترین ترکیب کشت مخلوط یونجه یکساله با جو بهاره از نظر عملکرد ماده خشک، کیفیت علوفه و سیلو آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 1389-1388 در شرایط فاریاب اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آرایشهای مختلف کشت مخلوط به صورت جایگزینی شامل یونجه1:1جو، یونجه2:2جو، یونجه4:4جو، یونجه6:6جو، یونجه6:2جو، یونجه4:2جو، یونجه2:4جو،یونجه2:6جو وافزایشی شامل یونجه20%:100%جو،یونجه40%:100%جو، یونجه100%:40%جو، یونجه100%:20%جوبه همراه تیمارهای کشت خالص یونجه و جو بودند.نتایج نشان داد که عملکرد تجمعی علوفه خشک ، صفات کیفی علوفه (به جز خاکستر) و سیلو تحت تاثیر ترکیبهای مختلف کاشت قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد تجمعی علوفه خشک (2934 کیلوگرم در هکتار) از آرایش یونجه1:1جو، درصد پروتئین خام علوفه (89/30)، درصد قابلیت هضم علوفه (57/76) و درصد پروتئین سیلو (88/17) مربوط به کشت خالص یونجه و بیشترین درصد قابلیت هضم سیلو (37/31) مربوط به یونجه4:2جو و درصد خاکستر (73/18) از آرایش یونجه6:2جو به دست آمد. با توجه به شاخصهای اندازهگیریشده مربوط به عملکرد علوفه خشک، شامل نسبت برابری زمین برابر 23/1 و ضریب ازدحام نسبی برابر 60/2 میتوان یونجه1:1جو را بهترین تیمار معرفی کرد(232/1 LER=و 60/2RCC=)،و از لحاظ برتری صفات کیفی، کشت خالص یونجه و ترکیبهای حاوی بیشترین درصد یونجه، بهترین ترکیبهاشناخته شدند.
https://ijfcs.ut.ac.ir/article_29050_cd9617cfc0b00996d85e48c41c784b80.pdf
2012-11-21
541
550
10.22059/ijfcs.2012.29050
تیمارهای افزایشی
تیمارهای جایگزینی
ضریب ازدحام نسبی
عملکرد علوفه خشک
نسبت برابری زمین
علیرضا
اسماعیلی
esmaeili2@mailinator.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد
AUTHOR
محمد باقر
حسینی
bhoseini@ut.ac.ir
2
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
مراد
محمدی
morad_mohammadi652@yahoo.com
3
دانشجوی ارشد تهران
AUTHOR
فاطمه السادات
حسینی خواه
esmaeili.utehran2@gmail.com
4
دانشجوی ارشد بیرجند
AUTHOR